#PLOTTWIST: oud-psycholoog ASHWIN MALAHÉ

Kun je jezelf voorstellen?

Mijn naam is Ashwin Malahé. Momenteel ben ik werkzaam als eindverantwoordelijke voor de kwaliteit bij een zorginstelling. Wij bieden huishoudelijke hulp, maatschappelijke begeleiding, thuiszorg en verpleging aan mensen die door verschillende redenen dit niet zelf kunnen doen.  Gedurende mijn vorige baan als psycholoog heb ik psychische ondersteuning geboden aan mensen met problemen op verschillende levensgebieden zoals werk, financiën en (geestelijke) gezondheid. Tijdens mijn opleiding aan Universiteit Leiden heb ik onderzoek gedaan naar conflicten bij Nederlandse en Hindoestaanse partners en de invloed van cultuur op emoties en gedrag.

Uit wat voor familie kom je?

Mijn ouders zijn rond mijn 3^de levensjaar gescheiden. Ik ben grotendeels opgegroeid zonder vader, maar mijn moeder heeft dit naar haar mogelijkheden opgevangen. Ik denk wel dat het voor ieder kind van belang is om met een moeder en vaderfiguur op te groeien, alleen is dat geen vereiste. Als een vader niet altijd beschikbaar is, is dit deels op te vangen door anderen, in mijn geval mijn moeder en zussen. Mijn moeder heeft echter geen makkelijke tijd gehad, vanuit de hindoestaanse gemeenschap lijkt het vaak alsof een alleenstaande vrouw een tekortkoming heeft. Terwijl de vader, die laat afweten, er vaak zonder kleerscheuren vanaf komt.

Kun je iets vertellen over jouw opvoeding?

Ik zal niet ontkennen dat mijn jeugd daardoor niet altijd even gemakkelijk is geweest. Naast een onrustige thuissituatie en het zoeken naar een vaderfiguur was ik ook veelal opzoek naar mijzelf. Ik kan zeggen dat ik als kind zijnde weinig zelfvertrouwen had hetgeen ten uiting kwam in sociale situaties, tevens werd ik gedurende de middelbare school enkele jaren gepest. In deze periode kan ik mij herinneren dat ik het erg moeilijk vond om naar school te gaan en heel erg in mijzelf gekeerd was. Dit was, en is misschien tot op de dag van vandaag niet bekend bij anderen. Terwijl ik met de kennis van nu juist wel beroep zou doen op mijn gezinsleden en vrienden. Ik weet nu dat je door het openstellen van jezelf en door steun van anderen een dergelijke moeilijke periode beter kan doorkomen.

Door anderen te spreken over problemen die je ervaart kan je inzien dat de situatie tijdelijk is en dat je er niet alleen voor staat. Anderen zullen jou steunen waardoor je meer gelooft in je eigen kunnen om ermee om te gaan. In mijn situatie heeft het ertoe geleid dat ik voor mijzelf opkwam en mijn grenzen stelde. Ik was altijd geïnteresseerd waarom mensen zich op een bepaalde manier gedragen. Ik leerde mijzelf als psycholoog kennen, ik denk wel dat je door ervaring met moeilijke situaties je ook beter anderen de weg kan wijzen.

De reden dat ik nu meer open ben over mijn verleden is dat het deels bevrijdend werkt om mijn “zwakte” te tonen. Maar ik wil het ook met anderen delen die iets soortgelijks hebben meegemaakt en inspireren ermee om te gaan. Ik zie dit tegenwoordig niet meer als een zwakte, maar juist dat je sterk genoeg bent om er iets aan te doen.

Vaak wordt bij Hindoestanen praten over je problemen als zwakte gezien. Doe alsof er niets aan de hand is en laat anderen in de omgeving, vooral familie, zien dat het goed gaat. Zo heb ik vaak gezien dat ruziënde koppels gedurende verjaardagen en trouwerijen doen alsof alles goed is om het beeld dat mensen van ze hebben niet te verstoren. Bij veel Hindoestanen hangt eer en aanzien sterk af van schuld en schaamtegevoel. Als men niet voldoet aan het ideaalbeeld (dat door familie en gezin in stand wordt gehouden), leidt dat tot een groot schuld- en schaamtegevoel. Dit zorgt dat het lastiger is voor mensen om steun te zoeken bij hun dierbaren of hulpverleners.

Een aantal vrouwen op het platform geven aan dat er nog steeds een taboe is rond het zoeken van hulp bij psychische klachten. Hoe kijk jij hier tegen aan?

Het is ook eerder besproken op de site van HIVAN, maar ik wil het toch aankaarten omdat ik in de jaren dat ik als psycholoog werkzaam was het te vaak ben tegengekomen.  Doorgaans wordt er vanuit de restrictieve tradities degelijkheid en kuisheid van vrouwen verwacht. Als er sprake is van seksueel misbruik wordt er te vaak gekozen om het te negeren. Daar waar vrouwen in een dergelijke moeilijke situatie juist de steun nodig hebben om de weg naar justitie en hulpverlener te vinden. Ik vind het onbegrijpelijk dat de zogenaamde eer van de familie op dat moment belangrijker is dan het geestelijke welzijn van je dochter. En ik heb meer dan een enkele keer meegemaakt dat de dader van seksueel misbruik door de status die hij heeft, ermee wegkomt. Dit is pure onrecht. Als familie zijnde moet het slachtoffer gesteund worden, ook richting hulpverlening, zodat hij/zij langzaam maar zeker het leven weer kan oppakken. Door de dader strafrechtelijk te laten vervolgen zal ook leed door eventuele toekomstige slachtoffers voorkomen worden.  

Het is nog steeds een taboe om psychiatrische hulp te zoeken binnen de hindoestaanse gemeenschap. Vrouwen (of mannen) hebben vaak het idee dat zij falen op persoonlijk vlak als zij naar de psycholoog moeten voor hun problemen. Zoals ik eerder zei denk ik juist dat het goed is jezelf open te stellen en samen met de hulpverlener te zoeken naar een oplossing en een structurele verbetering.  Zelfs psychologen kunnen soms psychologen nodig hebben om met bepaalde zaken om te gaan. 

Wat kunnen de voordelen zijn van het zoeken van hulp, bijv. bij een psycholoog?

Er zijn verschillende voordelen van het zoeken van hulp. Het is een manier om je emoties te tonen. Je krijgt inzicht in jouw situatie en wat je eraan kan doen om je situatie te verbeteren. Je leert om met situaties om te gaan zodat je weer beter kan functioneren in het dagelijkse leven. Je kijkt anders naar je problemen en kan meer zelfvertrouwen krijgen. Je stopt problemen niet weg, zodat het ook niet op een later moment terug kan komen.

Soms is het belangrijk om verschillende zaken op een rijtje te krijgen. Iedereen kan op een punt in haar/zijn leven ergens tegen aanlopen. Soms heeft dit een oorsprong vanuit de jeugd, of bepaalde levensgebeurtenissen die een sterkte impact hebben. Zoals eerder benoemd kan cultuur ook invloed hebben op de problemen die iemand ervaart. Zo kan vanuit de behandeling bijvoorbeeld iemand geadviseerd worden op zichzelf te gaan wonen voor meer onafhankelijkheid en vrijheid. Voor een Hindoestaanse vrouw die op zichzelf gaat wonen is dit niet altijd even gemakkelijk omdat juist dit vanuit de familie kan worden geassocieerd met ongehoorzaamheid en losbandigheid. Dit zou eventueel de familierelatie kunnen verslechteren. Een psycholoog die begrip heeft voor de culturele verschillen kan de behandeling hierop aanpassen. Dit wordt cultuur sensitieve hulpverlening genoemd.  Als je tegen problemen aanloopt waar je even niet zelf uitkomt, zou ik adviseren om je aan te melden bij een psycholoog. Je kunt altijd proberen om je aan te melden en gaandeweg bekijken of het voor jou van toegevoegde waarde is. 

Voor de vrouwen die hulp willen zoeken, maar niet weten welke stappen ze moeten ondernemen: kun jij het proces schetsen, om de drempel zo laag mogelijk te maken?

Je kunt je op de volgende manier aanmelden. Maak een afspraak bij de huisarts, deze zal met jou in gesprek gaan. Vaak kan er een vervolggesprek worden ingepland bij een praktijkondersteuner (POH-GGZ) of je wordt doorverwezen naar basis of gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg. De praktijkondersteuner zal nagaan waar je tegen aanloopt en hoe je ermee probeert om te gaan. Vervolgens zal in overleg met de huisarts worden besloten om je eventueel naar basis of gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg door te verwijzen. De intensiteit van de problemen hebben effect op de keuze van doorverwijzing.

Oftewel lichte tot matige (basis) en zwaardere (gespecialiseerde) problemen. Je zal te allen tijde goed worden geïnformeerd door de huisarts of praktijkondersteuner. Zodra je naar de psycholoog bent doorverwezen zal je eerst een intakegesprek hebben. Vervolgens wordt een diagnose gesteld en stelt de psycholoog een behandelplan op met jouw akkoord. Afhankelijk hiervan kunnen enkele of meerdere gesprekken plaatsvinden. Soms kan de familie betrokken worden bij de behandeling, maar dit is altijd met jouw instemming. 

Hoe zou je de Hindoestaanse cultuur/gemeenschap omschrijven?

De afgelopen jaren heb ik veel rondgereisd in Europa en vervolgens in Azië.  Door het reizen is mijn wereldbeeld steeds vollediger geworden. Ik weet dat cultuur kan leiden tot sterkere sociale banden of onderlinge respect en loyaliteit. Ik heb andere gebruiken en levenstandaarden leren kennen waarbij ook mijn aandacht viel op vrouwenrechten die worden geschonden. Vrouwen worden te vaak als minderwaardig beschouwd en er is een duidelijke onderverdeling en daaraan gerelateerde restricties tussen man en vrouw (dimensie Hofstede mannen: assertiever/sterker versus vrouwen bescheiden en gevoeliger). Hoewel in zulke landen de verschillen meer op de voorgrond zijn (elementaire rechten zoals zelfstandigheid en vrije huwelijkskeuze) zijn de verschillen hier ook zeer zeker aanwezig.

In Nederland is er een duidelijke onderverdeling tussen mannen en vrouwen zowel bij Nederlandse als Hindoestaanse afkomst. Bij Hindoestanen zijn er extra factoren zoals familie en vrouwen eer. Ik erken dus, als Hindoestaanse man, dat vrouwen hierdoor niet dezelfde rechten hebben en vanuit de gemeenschap worden beperkt. De restricties worden zowel door mannen als vrouwen van generatie op generatie doorgeven. Soms dragen hindoerituelen en gewoonten hieraan bij. De reden dat de moeder van de toekomstige bruidegom niet mee zou mogen gaan naar de bruiloft is compleet achterhaald. Wij leven niet een vroegere India waarbij het werd gedaan uit veiligheid. Cultuur maar ook tradities en rituelen mogen meegaan met de tijd en de huidige maatstaven wat betreft gelijkheid tussen vrouw en man. Door middel van het bespreken van deze onderwerpen kan er meer besef worden gecreëerd en uiteindelijk een verandering worden teweeggebracht.

Wat wens je Hindoestaanse vrouwen de komende jaren toe?

Ik ben als persoon medegevormd door belangrijke vrouwen in mijn leven.  Ik hoop dat de positie van de Hindoestaanse vrouw wordt versterkt, alleen erken ik dat dit niet eenvoudig is. Ik zou mij zeker nog meer willen inzetten om de positie van Hindoestaanse vrouwen en vrouwen in het algemeen te verbeteren.

#HÏVAN

Hivancommunity heeft als doel om de positie van de Hindoestaanse vrouwen te versterken in Suriname en Nederland. We moeten een inhaalslag maken op het gebied van emancipatie. Het platform heeft meerdere concepten: interviews, een magazine en in de toekomst volgen (internationale) projecten. Het is een kennisplatform, aangezien kennis er mede voor kan zorgen dat vrouwen uit een ongewenste sociale context kunnen bewegen. Het moet een platform zijn waar vrouwen vragen kunnen stellen die ze nergens anders kunnen stellen. Waar ervaringen gedeeld worden die normaliter als taboes worden bestempeld. De interviews moeten inspireren en adviezen geven. De scherpe columns moeten zorgen voor herkenbaarheid en bruikbare adviezen. En de projecten moeten leiden tot zichtbaar resultaat. >> Lees meer